6 Şubat depreminin üzerinden iki yıl geçti

6 Şubat 2023’te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ikinci yılında, konteyner kentlerde yaşayanların sayısında yalnızca yüzde 7,78’lik bir azalma oldu. Ocak 2025 itibarıyla hâlâ 651 bin 958 kişi geçici barınma alanlarında kalıyor.  

Hasar alan binalar ve konut teslim süreci

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın raporuna göre, deprem bölgesinde toplam 717 bin 614 bina hasar aldı. Yeniden inşa sürecinde Hatay’da tamamlanan 40 bin 586 konuttan sadece 13 bin 233’ünün anahtarı teslim edildi. Ancak yeni evlerine taşınan ailelerin oranı yüzde 53’te kaldı.  

Konteyner kentlerin dağılımı

Hatay, 204 geçici barınma merkeziyle en fazla konteyner kente sahip il oldu. Ocak 2025 itibarıyla burada 218 bin 379 kişi yaşamını sürdürüyor. Malatya’da 112 bin 726, Adıyaman’da 118 bin 204, Kahramanmaraş’ta 107 bin 896, Gaziantep’te 49 bin 618, Osmaniye’de 10 bin 141 kişi konteyner kentlerde kalıyor. Şanlıurfa, Adana, Kilis, Diyarbakır ve Elazığ gibi illerde ise daha küçük ölçekli geçici barınma alanlarında depremzedeler yaşamaya devam ediyor.  

Konut sahipliği ve ödeme belirsizliği

Deprem sonrası başlatılan konut seferberliği kapsamında, 11 ilde toplam 445 bin 344 konut için hak sahipleri belirlendi. 201 bin 431 konut tamamlanmasına rağmen, sadece 61 bin 957’sinin anahtar teslimi yapıldı. Kahramanmaraş’ta 14 bin 378 hak sahibi konutlarını aldı, ancak bunların yüzde 56’sı fiilen taşındı. Hak sahipleri, iki yıl ödemesiz olmak üzere 20 yıl boyunca taksit ödeyecek ancak kesin fiyatlandırma, tüm konutlar tamamlandıktan sonra belirlenecek.  

Eğitimde devam eden sorunlar

Eğitim-Sen, depremin ikinci yılında bölgedeki eğitim koşullarının hâlâ normalleşmediğine dikkat çekti. Hatay’da 210 okul ya yıkıldı ya da kullanılamaz hâle geldi. İkili eğitim sistemine geçildi, laboratuvar ve kütüphane eksiklikleri eğitimin kalitesini düşürdü. Öğrenciler, sabah erken saatlerde ve akşam geç saatlere kadar eğitim görmek zorunda bırakıldı. Malatya’da 23 bin öğrenci bölgeyi terk etti, Adıyaman’da öğrenci sayısı 18 bin 452 kişi azaldı. Barınma ve ulaşım sorunları sürerken, özellikle kız çocuklarının eğitime erişimi daha da zorlaştı.  

Psikolojik destek ve okulların dayanıklılığı

Deprem bölgesinde öğrencilere yönelik psikososyal destek yetersiz kalıyor. Hatay’da yalnızca 440 bin öğrenciye psikolojik destek sağlanabildi. Okullardaki rehber öğretmen eksikliği ve danışmanlık hizmetlerinin yetersizliği, öğrencilerin eğitim hayatına uyumunu zorlaştırıyor. Türkiye genelinde okulların depreme dayanıklılığı konusunda yapılan çalışmaların yetersiz olduğu belirtilirken, eğitim yapılarının güçlendirilmesi ve risk analizlerinin hızla tamamlanması gerektiği vurgulanıyor.  

Depremzedeler için çözüm bekleniyor

6 Şubat depremlerinin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen, bölgede barınma, eğitim ve sosyal destek alanlarında ciddi eksiklikler devam ediyor. Uzmanlar, konut teslim sürecinin hızlandırılması, eğitim altyapısının güçlendirilmesi ve psikolojik destek programlarının genişletilmesi gerektiğini belirtiyor. Deprem bölgesindeki iyileştirme çalışmalarının daha etkin yürütülmesi ve kalıcı çözümler üretilmesi bekleniyor.

6 Şubat depremlerinin ikinci yılında yargı süreci

Adalet Bakanlığı verilerine göre, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremleriyle ilgili toplam 2 bin 31 soruşturma dosyası açıldı. Bu dosyalardan bin 397’si için iddianame hazırlanarak mahkemelere sunuldu. 51 dosyada ise iddianame değerlendirme süreci sürüyor.  

130 kişiye hapis cezası

Şu ana kadar mahkemeler 75 davayı karara bağladı. Yargılama sonucunda 130 sanık çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.  

1.327 sanık hâlâ yargılanıyor

Depremlerde yıkılan veya imara aykırı değişiklik yapılan binalarla ilgili açılan davaların bin 271’i ilk derece mahkemelerinde devam ediyor. Bu davalarda toplam bin 327 sanık bulunuyor, bunlardan 134’ü tutuklu olarak yargılanıyor.  

İddianame değerlendirme süreci devam ediyor

Mahkemelerde iddianame değerlendirme aşamasında olan 51 dosyada, 77 kişi yargılanıyor. Bu sanıklardan 3’ü hâlâ tutuklu.

Hatay’da 6 Şubat anmasına polis engeli

Hatay'da, 6 Şubat Platformu’nun çağrısıyla Rana Apartmanı önünde toplanan binlerce kişi, Köprübaşı’ndaki anma programına katılmak için yürüyüşe geçmek istedi. Ancak polis, güzergâha barikat kurarak geçişe izin vermedi.  

Depremzedeler tepki gösterdi

Vatandaşlar, yürüyüşlerinin engellenmesine tepki göstererek, "Kapıları açın", "Sesimizi duyan var mı?", "Biz neden acımızı yaşayamayız?" şeklinde sloganlar attı. Bir Hataylı depremzede, “Bu emir neden? Kimi kimden koruyorsunuz? Kişi başına polis dikmişsiniz buraya. Sabahtan beri ağlıyoruz” diyerek tepkisini dile getirdi. Bir diğer vatandaş ise “Depremde sesimizi duymadılar, şimdi mi duyacaklar?” dedi.  

Polis barikatı sabah saatlerinde açıldı

Depremde hayatını kaybedenleri anmak isteyenlerin yürüyüşüne, depremin yaşandığı saat 04.17’de izin verilmedi. Polis barikatı ancak saat 05.00 sularında açılarak yürüyüşe geçici olarak izin verildi. Ancak yürüyüşe katılanlar, ilerleyen saatlerde bir başka barikatla karşılaşarak anma alanına giremedi.