Sağlıkta cinsel istismar krizi: Binlerce mağdur sessiz

Hollanda’da sağlık alanında cinsel istismarın boyutlarını ortaya koyan yeni bir rapor, binlerce kişinin mağdur edildiğini gösterdi. Bilimsel Araştırma ve Veri Merkezi’nin (WODC) verilerine göre, yalnızca 2024’te 11 binden fazla 16 yaş ve üzeri kişi sağlık hizmeti sırasında cinsel istismara uğradı. Yetkililer, bu sayının gerçekte çok daha fazla olduğunu belirtiyor.

Bildirimler yetersiz, sistem yetersiz

Sağlık ve Gençlik Bakım Müfettişliği’ne (IGJ) göre, bildirilen vakaların sayısı bu tabloyla örtüşmüyor. 2024 boyunca IGJ’ye yalnızca 330 vaka ulaştı. Müfettiş Selini Roozen-Vlachos, bu istatistiklerin çocukları ve bakım altındaki hastaları bile kapsamadığını söyledi: “Gerçek sayı bunun çok üzerinde.”

Güvensizlik ve sessizlik zinciri

Vakaların neredeyse yarısı sağlık kurumlarında yaşandı. Müfettiş Roozen-Vlachos, “Hastaların zarar gördüğü bir sistem kabul edilemez” diyerek istismarın sağlık hizmetlerinin temel ilkelerine aykırı olduğunu vurguladı. Cinsel istismarın temelinde hasta ve bakıcı arasındaki güç eşitsizliğinin yattığına dikkat çekti. Özellikle fiziksel temas ve mahremiyetin kaçınılmaz olduğu bu alanın, istismar için elverişli bir zemin sunduğunu söyledi.

Vakalar geniş bir yelpazede

Rapor, cinsel istismarın sadece fiziksel temasla sınırlı olmadığını ortaya koyuyor. Uygunsuz sözler, çevrim içi taciz, istenmeyen dokunuşlar, şiddet ve tıbbi işlem gibi gösterilen cinsel saldırılar da vakalar arasında yer alıyor. Yaklaşık 9 bin kişi doğrudan, 3 bin kişi çevrim içi şekilde istismara uğradı. Fiziksel saldırı ya da tecavüze maruz kalanların sayısı ise 2 bine yaklaştı.

Mağdurlar neden sessiz?

Pek çok kişi, şikâyet etmeye cesaret edemiyor. Roozen-Vlachos, “Hastalar çoğu zaman kendilerine inanılmayacağından veya tedavilerinin zarar göreceğinden endişe ediyor” dedi. Sessiz kalmak, faillerin cezadan kaçmasına yol açarken istismarın sürmesine de zemin hazırlıyor.

Hukuk ve denetimde boşluklar var

Delil eksikliği davaları zorlaştırıyor. Ayrıca birçok sağlık çalışanının meslek odalarına kayıtlı olmaması süreci daha da karmaşıklaştırıyor. 2024 verilerine göre mağdurların yüzde 67’si kadın, faillerin yüzde 70’i erkek. Kadın faillerin çoğu ise daha genç yaş grubunda yer alıyor.

IGJ’den açık uyarı

Roozen-Vlachos, “Sadece tepki vermek yeterli değil. Bu soruna doğrudan müdahale edilmeli. Hem hastalar korunmalı hem de sağlık sektörünün güveni yeniden tesis edilmeli” diye konuştu. IGJ, kurumlara ve meslek birliklerine daha etkili önleyici adımlar atma çağrısında bulundu.