Hollanda'da bu hafta neler yaşandı?

Hollanda'da 4 Mayıs Anma Günü törenleri bu yıl siyasi gerilimlerle gölgelendi. II. Dünya Savaşı ve sonraki çatışmalarda hayatını kaybedenler için düzenlenen ulusal anma programı Amsterdam’daki Dam Meydanı'nda yaklaşık 16 bin kişinin katılımıyla gerçekleşti. Tören sırasında Başbakan Dick Schoof’un konuşması protesto edildi; bir katılımcı “ellerin kanlı” diye bağırdı, bazıları da Schoof’a sırtını döndü. Aşırı sağcı PVV milletvekili Martin Bosma’nın çelenk bırakması da benzer tepkilerle karşılaştı. Lahey’deki alternatif anmada ise Gazze vurgusu öne çıktı. 500 kişilik planlanan törene yaklaşık 3 bin kişi katılarak hem savaş kurbanlarını hem de Filistin'deki sivil ölümleri andı. Belediye Başkanı Halsema da konuşmasında “Bir daha asla” ilkesinin seçici değil, evrensel olması gerektiğini vurguladı. Anmaya verilen önem azalsa da katılımın arttığı gözlemlendi.

Toplu sözleşme sistemi çöküşte: Patronlardan reform çağrısı

Hollanda'da uzun süredir çalışma hayatının belkemiğini oluşturan CAO (toplu iş sözleşmesi) sistemi alarm veriyor. İşveren örgütü AWVN, yeni yayımladığı belgeyle, sistemin birçok sektörde geçerliliğini yitirdiğini ve kapsam oranının yüzde 80’in altına düştüğünü açıkladı. Özellikle dijital teslimat, güvenlik ve teknoloji gibi yeni sektörlerde CAO’ya ilgi düşük. Sendika üyelik oranı da yüzde 15’e kadar gerilemiş durumda. AWVN, işveren ve çalışanların temsilcilerinin birlikte daha kapsayıcı modeller geliştirmesi gerektiğini savunurken, hükümetin AB’ye kapsamlı bir eylem planı sunması bekleniyor. Aksi hâlde “dibe doğru bir yarış” başlayabileceği uyarısı yapıldı.

Vergi düzenlemesi dar gelirlileri vurdu: Tatil parası eridi

Yeni vergi kuralları, düşük gelirli ve yarı zamanlı çalışanların tatil parasında büyük kayıplara yol açtı. Aylık brüt 1.000 avro kazanan bir çalışan, geçen yıla göre 213 avro daha az tatil parası alacak. Aylık geliri 1.000 avronun altında olanlarda durum sabit kalırken, tam zamanlı asgari ücretle çalışanlar için ise tatil parasında 236 avroluk artış gözlemlendi. Yüksek gelir grubunda ise vergi değişiklikleri neredeyse nötr etki yarattı.

Kadınlar daha geç anne oluyor: İlk doğum yaşı 30,4’e çıktı

Hollanda’da kadınların ilk doğum yaşı 2024 itibarıyla 30,4’e yükseldi. Bu, ülke tarihinde kaydedilen en yüksek seviye. 1950’li yıllarda ortalama ilk doğum yaşı 26 iken, 2019’da 30 sınırı aşıldı. CBS’ye göre kadınların büyük çoğunluğu anne olmayı tercih ediyor ancak bunu daha ileri yaşlara erteliyor. 20’li yaşlarında anne olanların sayısı azalırken, 35 yaş üstü ilk doğumlar artışta. Uzmanlar bu eğilimi kariyer, eğitim ve ekonomik nedenlerle açıklıyor.

Kene alarmı: 27 bin Lyme vakası, yaz aylarına dikkat

Hollanda’da kene kaynaklı sağlık tehditleri yaz öncesi yeniden gündemde. Her yıl 1,5 milyon kişinin kene tarafından ısırıldığı, bunlardan 27 bininin Lyme hastalığına yakalandığı açıklandı. Özellikle Gelderland, Drenthe ve Kuzey Brabant bölgeleri yüksek risk taşıyor. Uzmanlar, kene ısırığının çoğu zaman fark edilmediğini ve belirtiler görüldüğünde derhal doktora başvurulması gerektiğini vurguluyor. Korunma yöntemleri arasında uzun kıyafet, böcek kovucu ve vücut kontrolü öne çıkıyor.

Yapay zekâyla çıplaklaştırma vakalarında patlama: Yasal adımlar gündemde

Hollanda’da kadınların görüntülerinin yapay zekâ ile cinsel içerikli biçimde manipüle edilmesine ilişkin şikâyetler 2025’in ilk dört ayında 60’ı geçti. Bu sayı, 2023’ün tamamındaki 9 vakaya kıyasla büyük artış anlamına geliyor. Uzmanlara göre yapay içerikler mağdurlarda ağır travmalara neden oluyor. Offlimits adlı kuruluş, görüntülerin yayılma korkusunun mağdurlar üzerindeki etkisini derinleştirdiğini belirtiyor. Dijital şiddetin tanımının genişletilmesi ve mağdur haklarının güçlendirilmesi için siyasi çağrılar artıyor.