Güneş dışındaki bir yıldızda ilk kez ‘güneş patlaması’ gözlendi

Hollanda ve Fransa’dan araştırmacıların öncülük ettiği uluslararası bir ekip, Güneş dışındaki bir yıldızda ilk kez güçlü plazma patlamaları ve koronal kütle atımları gözlemledi. Astronomlar uzun süredir bu tür patlamaların diğer yıldızlarda da gerçekleştiğini varsayıyordu; ancak doğrudan kanıt ilk kez elde edildi.

Araştırma ekibinin başındaki ASTRON bilim insanı Dr. Joseph Callingham bulguyu “Bu keşif, yalnızca Güneş’i izleyerek kurduğumuz teorilerin ötesine geçmemize imkân veriyor” sözleriyle değerlendirdi.

130 ışık yılı uzaktan gelen radyo sinyali

Nature dergisinde yayımlanan makaleye göre; gözlemler, Avrupa’nın en güçlü radyo teleskoplarından LOFAR aracılığıyla yapıldı. ASTRON ve Paris Gözlemevi ekipleri, Dünya’dan yaklaşık 130 ışık yılı uzaklıktaki bir kırmızı cüceden yayılan yoğun radyo dalgalarını kaydetti.

Kırmızı cüceler, Güneş’in kütlesinin yüzde 10 ila 50’si kadar büyüklüğe sahip ve Dünya benzeri gezegenlerin en sık görüldüğü yıldız sınıfı olarak biliniyor.

Çalışmanın ortak yürütücüsü Dr. Cyril Tasse, keşfin önemini şu sözlerle özetledi: 

Bu bulgu, şiddetli uzay hava olaylarının yalnızca Güneş’e özgü olmadığını gösteriyor. Küçük yıldızların çevresindeki gezegenler çok daha sert patlamalara maruz kalıyor. Yeni veri işleme teknikleri sayesinde bu fırtınaların gücünü artık ölçebiliyoruz.

Yaşanabilir gezegenler için tehdit

Kırmızı cücelerin çevresindeki gezegenler yıldıza çok yakın yörüngelerde bulunduğu için şiddetli yıldız fırtınalarından kaçamıyor. Dr. Callingham, tespit edilen plazma püskürmesinin Dünya benzeri bir gezegen için yıkıcı olabileceğini söyledi:

Bu büyüklükte bir kütle atımı, bir gezegenin manyetik alanını yüzeye kadar bastırabilir. Atmosfer geçici olarak yok olur, koruyucu kalkan çöker. Böyle bir patlama, bir gezegenin yaşama elverişli olup olmadığını doğrudan belirleyebilir.

Yaşanabilirlik araştırmalarında yeni bir dönem

Bilim insanlarına göre bu keşif, diğer yıldız sistemlerinde uzay hava koşullarının nasıl işlediğini anlamada büyük bir adım. Aynı zamanda yaşam barındırma potansiyeli olan gezegenlerin hangi koşullarda ayakta kalabileceğine dair yeni bir pencere açıyor.

Yeni gözlemler ve daha güçlü teleskopların devreye girmesiyle bu tür patlamaların evrende ne kadar yaygın olduğu daha net anlaşılacak.