Anma günü protestoya döndü: “Ellerin kanlı” çıkışı

Hollanda, 4 Mayıs Pazar günü II. Dünya Savaşı ve sonraki çatışmalarda hayatını kaybedenleri iki dakikalık saygı duruşuyla andı. Amsterdam’daki Dam Meydanı’nda düzenlenen ulusal törene yaklaşık 16 bin kişi katıldı. Ülke genelinde ise 480’i aşkın noktada halka açık anmalar düzenlendi.

Tören genel olarak sakin geçti. Ancak saygı duruşunun hemen ardından “Filistin’e özgürlük” diye bağıran iki kişi gözaltına alındı. Toplamda altı kişi, töreni bozmak, sarhoşluk ve uyarılara uymamak gibi nedenlerle alıkonuldu.

Schoof’un konuşması protestoyla karşılandı: Ellerin kanlı

Başbakan Dick Schoof, törende yaptığı konuşmada direnişçi olarak idam edilen dedesinden söz etti. “Böylesine yıkıcı koşullarda bile, başkalarını insan olarak görebilen bir kuşağı hayranlıkla anıyorum” dedi. Ancak konuşması sırasında bazı katılımcılar tepki gösterdi. Konuşma sona erdiğinde kalabalıktan biri “ellerin kanlı” diye bağırdı, onlarca kişi de Schoof’a sırtını döndü. Benzer bir protesto, aşırı sağcı PVV milletvekili Martin Bosma’nın çelenk bıraktığı sırada da yaşandı.

Lahey’de alternatif anmada Gazze vurgusu

Lahey’in Malieveld alanında düzenlenen alternatif anma töreni beklenenden çok daha büyük katılımla gerçekleşti. Organizatörlerin 500 kişilik katılım öngördüğü etkinliğe yaklaşık 3 bin kişi katıldı. Törende II. Dünya Savaşı kurbanları ile birlikte Gazze’de hayatını kaybeden siviller de anıldı. Organizatörler, Hollanda’nın İsrail’e silah tedarik ederek bu savaşa ortak olduğunu savundu.

Amsterdam Belediye Başkanı Femke Halsema da gün içinde düzenlenen sessiz yürüyüşte konuşarak, “Bir daha asla” ifadesinin seçici bir slogan değil, evrensel bir ilke olması gerektiğini söyledi. “Anneler ve çocuklar bombalarla ölüyor, şehirler yıkılıyor… Biz ise sadece izliyoruz” dedi.

Anmaya verilen önem azalıyor ama katılım arttı

Ulusal 4 ve 5 Mayıs Komitesi’nin anketine göre, Hollandalıların yüzde 80’i 4 Mayıs Anma Günü’nü önemli buluyor. Ancak “çok önemli” diyenlerin oranı geçen yıl yüzde 41 iken bu yıl yüzde 38’e düştü. Buna rağmen törenlere katılımda artış yaşandı; daha fazla kişi törenleri konuştu, evine bayrak astı. 5 Mayıs Kurtuluş Günü’ne önem verenlerin oranı ise yüzde 73 oldu.

Katılımcıların anmaya katılma gerekçeleri arasında özgürlüğün değeri, savaş mağdurlarına saygı ve özgürlük için mücadele edenlere minnet duygusu öne çıktı. 2023’e kıyasla daha fazla kişi, “aynı şey tekrar olabilir” endişesiyle anma törenlerine katıldığını ifade etti.