Fransa 'bilimsel sığınmaya' kapılarını açtı

Donald Trump’ın başkanlığıyla birlikte ABD’de bilime ve akademiye yönelik ciddi kısıtlamalar başladı. Akademik hibeler kesildi, bazıları askıya alındı. Üniversiteler, doktora ve lisansüstü öğrenci alımlarını azaltmak zorunda kaldı. İşe alımlar durduruldu, bazı kabul teklifleri iptal edildi.

Kimi araştırmalar, özellikle “siyasi” ve “kadın” gibi kelimeler içerdiği gerekçesiyle sansüre uğradı. Hava tahmin sistemlerinden kanser araştırmalarına kadar birçok alanda yürütülen bilimsel projeler aksadı.

Akademisyenlere vize ve fon engeli

ABD’de misafir edilen 7 bin 400 yabancı akademisyen ile Fulbright bursuyla yurt dışında bulunan 12 bin 500 Amerikalının fonları durduruldu. Yabancı akademisyenlerin bazılarına ülkeye giriş izni verilmedi, hatta gözaltına alınanlar oldu.

Columbia Üniversitesinin 400 milyon, Johns Hopkinsin ise 800 milyon dolarlık fonları geri çekildi. Bu durum, toplamda 2 bin kişinin işten çıkarılmasına yol açtı.

Bilimsel baskının gölgesi

Filistin eylemlerinde öne çıkan Mahmud Halil’in yeşil kartının iptali ve tutuklanması, ABD’de bulunan yabancı araştırmacılar üzerinde baskıyı artırdı. Bu tür uygulamaların, akademik göçü caydırıcı etkisi olacağı belirtiliyor.

University College London’dan Prof. Christina Pagel’e göre bu durum bir kaos değil. Bilimin devlet ideolojisiyle uyumlu hâle getirilmesi, akademik bağımsızlığın zayıflatılması ve muhalefetin bastırılması hedefleniyor.

Fransa bilimsel sığınmaya kapı açtı

Avrupa Birliği ülkeleri, ABD’deki akademik daralmayı fırsata çevirmek istiyor. Fransa’daki Aix-Marseille Üniversitesi, “Bilim için güvenli alan” adlı yeni programıyla dikkat çekti. Program kapsamında, iklim, sağlık ve astrofizik alanlarında çalışan 15 Amerikalı bilim insanı üç yıl süreyle Fransa’ya davet edildi.

Toplam bütçesi 15 milyon avro olan programa, ilk 24 saatte 30’u aşkın başvuru yapıldı. Üniversite, bilimsel sığınma kavramının Avrupa genelinde yaygınlaştırılması için Fransız hükûmeti ve diğer üniversitelerle iş birliği yürütüyor.