COP29: Hayal kırıklıkları ve umut verici gelişmeler

COP29 İklim Zirvesi’nde alınan kararlar, küresel iklim krizini çözmek için yeterli görülmedi. Bilim insanları, fosil yakıt lobisinin etkisinin kararları sınırladığını belirtirken, Çin’in iş birliği sergilemesi zirvenin en olumlu gelişmelerinden biri olarak değerlendirildi.

"Utanç verici"

Küresel sıcaklık artışını sınırlamak için alınan önlemler hâlâ yetersiz. Tagesschau’nun iklim uzmanı Niklas Höhne, "Küresel emisyonların azaltılması için daha fazla finansman gerekiyor," dedi. Zirvede yılda 300 milyar dolarlık bir iklim fonu hedefi belirlendi, ancak bu rakam fosil yakıt teşvikleri için harcanan 1,3 trilyon dolarla kıyaslandığında oldukça düşük kalıyor. İklim krizinden en çok etkilenen ülkeler için de somut çözümler sunulamadı.

Afrika ülkeleri ve ada devletleri bu miktarı yetersiz bularak tepki gösterdi. Nijeryalı bir temsilci, belirlenen tutarı "hakaret," Hindistan delegesi ise "utanç verici" olarak nitelendirdi. Küba ve Bolivya gibi ülkeler kararı "başarısızlık değil, aldatmaca" diye eleştirdi.

Organizasyon başarısız bulundu

Azerbaycan’ın başkanlık ettiği organizasyon, yönetim biçimi nedeniyle eleştirildi. Küçük ada devletleri ve hassas bölgelerden gelen temsilciler, görüşmelerde yeterince dikkate alınmadıklarını belirterek bazı oturumları terk etti. Kaotik organizasyon süreci, birçok ülkenin tepkisini çekti.

Sivil toplum ve aktivistlerin tepkisi

Sivil toplum kuruluşları Oxfam ve Brot für die Welt, alınan kararları yetersiz bulduklarını açıkladı. İklim aktivisti Luisa Neubauer, kararları "utanç verici" olarak değerlendirdi ve mücadeleyi güçlendirme çağrısı yaptı.

Çin’in tutumu umut verdi

Zirvede Çin’in sergilediği iş birliği, dikkat çeken bir gelişme oldu. Çin, Paris İklim Anlaşması’nın uygulanmasında ekonomik ve teknolojik gücünü kullanma taahhüdünde bulundu. Yenilenebilir enerji, elektrikli araçlar ve batarya teknolojilerinde liderliğini sürdürme hedefi, iklim mücadelesinde yeni bir dönemi işaret ediyor.

ABD’nin belirsizliği endişe yaratıyor

ABD, COP29’da aktif ve yapıcı bir tutum sergilese de gelecekteki siyasi belirsizlikler endişe yaratıyor. Uzmanlar, Trump yönetiminin Paris İklim Anlaşması’ndan çekilme olasılığının ABD’nin iklim politikasını etkileyebileceğini belirtiyor. Öte yandan, Çin’in liderliğini sürdürmesi hâlinde ABD’nin küresel yarışta geri kalabileceği öngörülüyor.

Daha kararlı adımlar gerekiyor

Höhne, iklim müzakerelerinin yavaş ilerlediğini ancak 2023’te olumlu sinyallerin görüldüğünü ifade etti. "Bu bir yatırım. Gelecekteki büyük zararlardan kaçınmak için bugünden harekete geçmeliyiz," diyen Höhne, küresel sıcaklık artışını sınırlamak için daha güçlü adımların atılması gerektiğini vurguladı.

Fosil yakıtlardan çıkışta ilerleme yok

Konferans kararları, fosil yakıtların kullanımının azaltılması ve sera gazı emisyonlarının düşürülmesi için somut adımlar içermedi. Kanada, Şili ve İsviçre delegasyonları, bu durumu "geri adım" olarak nitelendirdi.