Almanya'da bu hafta neler yaşandı?

Cumhurbaşkanı Steinmeier, savunma ve altyapı yatırımları için anayasa değişikliğini onayladı. Yeni düzenlemeyle borç freni esnetildi, 500 milyar avroluk özel fon kurulmasının yolu açıldı. Meclislerde üçte iki çoğunluğun da üzerinde destek alan değişiklik, CDU/CSU, SPD ve Yeşiller’in uzlaşmasıyla kabul edildi. Fonun 100 milyar avrosu eyaletlere, 100 milyarı yeşil dönüşüme, kalanı ise altyapıya ayrılacak. Devlet, savunma ve siber güvenlik gibi alanlarda borçlanarak daha fazla harcama yapabilecek.

Kamu borcu arttı, bütçe baskısı büyüyor

Yeni fonların etkisiyle Almanya'nın kamu borcu 2023 yılında 63,9 milyar avro artarak 2,5 trilyon avroyu geçti. Federal ve eyalet düzeyindeki borçlar yükseldi. Covid fonları azalırken, ordu için kurulan özel fonun borcu üç katına çıkarak 23 milyar avroya ulaştı. Hükûmetin yüksek savunma harcamaları nedeniyle bütçe disiplini zorlukla korunuyor.

İşten çıkarma dalgası büyüyor, istihdamda endişe artıyor

Almanya’da çok sayıda büyük şirket peş peşe işten çıkarma açıklamaları yaptı. Siemens, Audi, Volkswagen, Porsche, Bosch, DHL, Deutsche Bank ve Commerzbank gibi şirketler binlerce kişiyi işten çıkaracaklarını duyurdu. Otomotiv, metal ve elektrik sanayisi başta olmak üzere birçok sektörde daralma yaşanıyor. Saksonya’da sadece son altı ayda 5.700 kişi işini kaybetti, bu sayının 30 bine kadar çıkabileceği uyarısı yapıldı.

İşsizlik martta yeniden yükseldi

Ekonomik durgunluk mart ayında işsizliği artırdı. İşsiz sayısı bir ayda 26 bin kişi artarak 2,92 milyona ulaştı. Bu, Ekim 2024’ten beri görülen en büyük artış oldu. Açık iş pozisyonlarının sayısı da 64 bin azaldı. Uzmanlar, 10 yıl sonra yeniden 3 milyon işsiz sınırının aşılabileceğini belirtiyor. Bahar aylarında beklenen istihdam toparlanması da zayıf kaldı.

Vatandaşlık Parası sistemi değişiyor

SPD, koalisyon görüşmelerinde CDU/CSU’nun baskısıyla Bürgergeld sisteminde değişikliklere razı oldu. İş aramayanlara yardım kesilecek, sistem “temel güvenlik” modeline dönecek. İşsizlik yardımından yararlanmak isteyenlerin, sadece kendi mesleklerinde değil, farklı alanlarda ve daha geniş bir coğrafyada iş aramaları beklenecek. Ayrıca, ülke genelinde mültecilere ödeme kartı uygulaması getirilecek. SPD, mültecilerin üç ay içinde çalışma hakkı kazanmasını isterken, CDU bu öneriye karşı çıkıyor.

Dayanışma Vergisi sürecek, ama süresiz değil

Anayasa Mahkemesi, FDP’nin dayanışma vergisinin tamamen kaldırılması talebini reddetti. Vergi anayasaya uygun bulundu ancak süresiz olamayacağı vurgulandı. Vergi hâlen yüksek gelir grubuna uygulanıyor. Hükûmet, bu vergiden yıllık 12,75 milyar avro gelir elde ediyor. Maliye Bakanlığı, doğu Almanya’nın hâlâ kalkınma desteğine ihtiyacı olduğunu savunuyor.

Deutschlandticket zamlanacak

Toplu taşıma bileti “Deutschlandticket”in fiyatı 2025 ve 2026’da 58 avro olarak kalacak. Ancak 2027’den itibaren kademeli zam yapılması planlanıyor. Biletin ilk fiyatı 49 avroydu. Federal hükûmet ve eyaletler, biletin finansmanı için yıllık 1,5 milyar avro katkı sağlıyor. Nihai karar, koalisyon görüşmelerinin tamamlanmasının ardından verilecek.

Berlin ulaşımında grev, süresiz eylem gündemde

Berlin’de toplu taşıma çalışanları, ücret artışı taleplerinin karşılanmaması üzerine 48 saatlik greve gitti. U-Bahn ve tramvay hatları durdu, otobüs seferleri iptal edildi. Ver.di sendikası, aynı anda süresiz grev için oylama başlattı. Toplu sözleşme görüşmelerinin tıkanması hâlinde eylemler büyüyebilir.

Esrar yasası yine tartışma konusu

Esrarın kısmen yasallaştırılmasına CDU/CSU karşı çıkarken, SPD yasayı başarılı buluyor ve genişletmek istiyor. Birlik partileri, uyuşturucu suçlarıyla mücadeleyi gerekçe göstererek yasa değişikliğine karşı çıkıyor. SPD ise yasa sayesinde ceza yükünün azaldığını, bağımlılık hizmetlerine erişimin kolaylaştığını savunuyor. Yasa yürürlüğe gireli bir yıl oldu, esrar tüketiminde ise sınırlı artış gözlendi.

Kiliseler üye kaybı yaşıyor

Katolik ve Protestan kiliseleri, 2024’te toplam 1 milyondan fazla üye kaybetti. Katolik Kilisesi’nin üye sayısı 20 milyonun, Protestan Kilisesi’nin ise 18 milyonun altına düştü. Kiliseler, güven kaybı ve cinsel istismar vakaları nedeniyle inançlı kesimle bağlarını zorlukla sürdürüyor. Reform hareketleri, üyelikten ayrılmaların kalıcı bir kopuşu işaret ettiğini söylüyor.

İmamoğlu’nun tutuklanmasına Almanya’dan tepki

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması, Almanya’da sert tepkilere yol açtı. SPD, CDU/CSU, Yeşiller ve Sol Parti, hukukun üstünlüğü vurgusu yaptı. Almanya, siyasi gerekçelerle tutuklananların serbest bırakılması çağrısında bulundu. Yeşiller, Türkiye’ye baskının artması ve silah satışının durdurulması gerektiğini savunurken; Sol Parti, PKK yasağının kaldırılmasını dahi gündeme getirdi.

Berlin Başbakanı İstanbul gezisini iptal etti

Berlin Başbakanı Kai Wegner, İmamoğlu’nun tutuklanmasını protesto ederek Nisan başındaki İstanbul ziyaretini iptal etti. Wegner, “Demokrasinin temeli hukuk ve özgürlüklerdir” diyerek İmamoğlu ile dayanışma mesajı verdi. Berlin ile İstanbul arasındaki kardeş şehir ilişkileri, bu gelişmeden doğrudan etkilendi.