Saksonya-Anhalt’ta korona acil durumu

Saksonya-Anhalt eyalet hükûmeti, korona kısıtlamalarının fiilen kalkmış olmasına rağmen ‘korona acil durumunu’ bir kez daha uzatmaya hazırlanıyor. Gerekçe, eyaletin korona özel fonuna erişimi sürdürmek.

CDU’lu Başbakan Reiner Haseloff’un başkanlığındaki kabine, Maliye Bakanı Michael Richter’in önerisini görüştü. Hükûmet, Landtag’dan yeniden ‘korona acil durumu’ ilan etmesini isteyecek.

Bu karar olmadan eyalet, korona özel fonundaki parayı kullanamıyor. Söz konusu fon, en fazla 650 milyon avro büyüklüğünde ayrı bir bütçe hesabı. Eyalet anayasasına göre borç freni kuralı yalnızca ‘olağanüstü durumlarda’ esnetilebiliyor; korona acil durumu da bu kapsamda sayılıyor.

Özel fon Aralık 2021’de kararlaştırıldığında yaklaşık 2 milyar avro büyüklüğündeydi. Kaynak; hastanelere, bakım evlerine, kamu yönetiminin dijitalleşmesine ve ekonomik destek programlarına aktarıldı. Yeni ödenekler sadece en geç 2026 sonuna kadar tamamlanacak projeler için onaylanabiliyor. Bu tarihten sonra korona fonu tamamen kapanacak.

Landtag teklifi kabul ederse Saksonya-Anhalt, resmen ‘korona acil durumu’ bulunan tek eyalet olarak kalacak. Diğer tüm eyaletler bu uygulamayı en geç 2024’e kadar sonlandırdı.

Vaka çok az, eleştiri çok yüksek

Resmî verilere göre Almanya genelinde şu anda yaklaşık 5 bin 695 korona vakası bildirildi. Bu, 7 günlük insidansın 6,8 olduğu anlamına geliyor. Karşılaştırma için: Kasım 2021 sonunda Delta dalgasının zirvesinde bu değer 452,2 seviyesindeydi.

FDP’li eyalet milletvekili Konstantin Pott, bu yıl da acil duruma itiraz edeceğini açıkladı ve “Bu yıl da acil durum ilanına karşı oy kullanacağım. Bu yönteme yönelik eleştirilerim aynen devam ediyor” dedi.

Pott, salgın dönemini inceleyen bağımsız komisyonun raporunu tamamladığını hatırlatıyor ve fonun gerçekten tam olarak harcanıp harcanamayacağına şüpheyle bakıyor. FDP’li siyasetçi, “Önümüzdeki yıl için planlanan kaynakların gerçekten tamamen kullanılacağına, geçmiş yıllara bakınca açıkçası pek inanmıyorum” diye konuştu.

AfD: Borç frenini delmek için bütçe oyunu

AfD’li milletvekili Jan Moldenhauer de hükûmete sert yüklendi. Ona göre, borç freni kuralı ‘bütçe oyunlarıyla’ aşılmaya çalışılıyor:

Gelecek kuşakları borç yüküyle sırtlamak için borç frenini dolanacak yeni hileler icat etmek yerine, eyalet hükûmeti önce kendisinden kısmalı; makam dağıtmayı bırakmalı, şişkin bürokrasi aygıtını küçültmelidir.

Başbakan Haseloff, 2024’te de benzer eleştirilerle karşı karşıya kalmıştı. O dönem yaptığı açıklamada, “Yeni bir pandemi yok. Mesele, özel korona kaynaklarını söz verildiği gibi ödemeye devam etmek ve zanaat işletmelerinin faturasını alacağını tahsil edebilmesini sağlamak” demişti.

Haseloff ayrıca, fonla finanse edilen bazı yatırımların olası yeni salgınlarda hastaneleri daha hazırlıklı hâle getireceğini savunmuş, “Örneğin kliniklerin genişletilmesi sayesinde, yeni bir pandemide daha iyi izolasyon imkânları sağlanacak” ifadesini kullanmıştı.

Hükûmet: Yolumuz anayasaya uygun

Eyalet hükûmeti ise hukuki açıdan sorun olmadığı görüşünde. Hükûmet sözcüsü Matthias Schuppe, eyalet basın toplantısında “İzlenen yol anayasaya uygun” dedi.

Buna rağmen hem FDP’nin hem AfD’nin itirazları, Landtag’daki oylama öncesinde tartışmanın süreceğini gösteriyor. Artık gündemin merkezinde virüsün kendisinden çok, korona döneminde oluşturulan milyarlık fonun nasıl ve ne kadar süreyle kullanılacağı sorusu var.