Hatalı çöp ayrıştırmaya ceza geliyor

Almanya’da yürürlüğe giren yeni bir düzenlemeyle birlikte biyolojik atıkların doğru ayrıştırılması zorunlu hâle geldi. Gerekçe net: Organik atık, hem kompost üretiminde hem de biyogazla enerji üretiminde yüksek potansiyele sahip. Ancak plastik ve metal gibi yabancı maddelerin oranı hâlâ çok yüksek.

Rhein-Sieg Atık Yönetimi Şirketi (RSAG) sözcüsü Philip Moll, Sankt Augustin’deki tesiste durumu şöyle özetliyor:

Burada neredeyse sonsuz bir hammadde kaynağımız var. Ama maalesef içinde hâlâ çok fazla plastik ve yabancı madde bulunuyor.

Yabancı madde oranı düşürülecek

Yeni yasal düzenleme, biyolojik atıkta yabancı madde oranının en fazla yüzde 3 olması gerektiğini öngörüyor. Ancak şu anda bu oran yüzde 5 civarında seyrediyor. Hedefe ulaşmak için denetimler sıkılaştırıldı.

Artık özel sensörlerle donatılmış çöp kamyonları, kutulardaki atıkları kontrol ediyor. Yabancı madde oranı yüksek olan atıklar toplanmıyor. Ev sahipleri uyarılıyor, hatalı ayrıştırma devam ederse ek ücret veya para cezası uygulanıyor. Aynı şekilde, bu sınırı aşan atıkları tesise getiren firmalara da cezai yaptırımlar yolda.

Mikroplastik tehlikesi: Sofraya kadar geliyor

BUND çevre örgütünden Janine Korduan, atıklardaki plastiklerin çevresel olduğu kadar sağlık açısından da tehdit oluşturduğunu vurguluyarak “Mikroplastikler kompost içinde kalıyor, tarım yoluyla toprağa ve gıdaya karışıyor. Bu kirlilik önlem alınmazsa üç katına çıkabilir” uyarısında bulundu.

Moll ise özellikle “kompostlanabilir” etiketli plastik poşetlerin bile süreçte sorun yarattığını belirtti ve “Sözde biyobozunur poşetler sistemimize zarar veriyor, çünkü çözünmeleri çok yavaş" diye konuştu.

Vatandaş ne atabilir, ne atamaz?

Yeni düzenleme çerçevesinde vatandaşların uyması gereken kurallar netleştirildi:

✔ Atılabilir:

• Yemek artıkları

• Çay poşetleri, kahve telvesi

• Meyve ve sebze kabukları

• Çim biçintisi, yaprak, çiçek

✘ Atılamaz:

• Plastik poşetler (kompostlanabilir olanlar dâhil)

• Metal, cam

• Plastik saksılar ve diğer yabancı maddeler

Biyogazdan 1.300 haneye enerji

RSAG’ın 2023 Ekim ayında faaliyete giren yeni tesisinde yılda 1,9 milyon metreküp metan gazı üretiliyor. Bu miktar yaklaşık 1.300 haneye doğal gaz sağlamak için yeterli. Philip Moll, bu veriyi “Biyolojik atıkların ne kadar değerli olduğunu somut olarak görüyoruz. Doğru ayrıştırma, doğaya ve enerji üretimine doğrudan katkı sağlar" sözleriyle değerlendirdi.