Eczanelerde büyük reform: Reçetesiz ilaç, geniş aşı ve tarama

Sağlık Bakanı Nina Warken’in (CDU) hazırladığı eczane reformu taslağı, “Mahalleye yakın ilacı güvence altına almak” ve eczanelerin çalışma koşullarını iyileştirmek hedefiyle kamuoyuna sunuldu. Metin henüz erken aşamada ve müzakereler sırasında değişebilecek. Paket, eczacıların yalnızca ilaç tedarik eden değil, aynı zamanda nitelikli sağlık hizmeti sunan profesyoneller olarak rolünü güçlendirmeyi amaçlıyor.

Reçetesiz ilaçta sınırlı istisna

Taslağa göre eczacıya iki durumda kısıtlı ‘reçetesiz verme’ yetkisi tanınacak. Elektronik hastalık dosyasında en az bir yıldır kayıtlı ilacı bulunan kronik hastalara, akut ihtiyaç anında bu ilacın en küçük kutusu bir kez reçetesiz verilebilecek. Ayrıca hafif idrar yolu enfeksiyonu gibi basit akut tablolar için eczacı, uygun ilacı değerlendirme sonrası sağlayabilecek. Düzenlemenin temel ilkesi, ‘trafik güvenliği’ benzeri bir yaklaşımla ilacın doğru kişiye doğru zamanda erişimini güvence altına almak.

Aşı ve tarama hizmetlerinin genişlemesi

Eczanelerde sunulan koruyucu sağlık hizmetleri de artacak. Grip ve Covid aşılarının yanına tetanos ile FSME (kene kaynaklı ensefalit) aşıları eklenecek. Bununla birlikte kalp-damar riski ve diyabet taramaları ile tütün kullanımına bağlı sorunların saptanmasına dönük testlerin eczane ortamında yapılabilmesi planlanıyor. Noro virüsü ve influenza için hızlı tanı imkânı da devreye girerek olası salgınlara karşı erken uyarı kapasitesini artıracak.

Esnek saatler ve nöbet destekleri

Eczanelerin açılış saatlerini kendi yerel ihtiyaçlarına göre belirleyebilmesi öngörülüyor; bu özellikle kırsal bölgelerde erişimi kolaylaştırmayı hedefliyor. Gece ve acil nöbet ödemeleri artırılacak ve 22.00’ye kadar süren kısmi nöbetler de mali destek kapsamına alınacak. Böylece hem hizmet sürekliliği güçlenecek hem de yoğun dönemlerde eczanelerin üzerindeki yük hafifleyecek.

İlaca erişimde beklemenin kısalması

Zorunlu indirimli (rabatlı) ilacın eczane ya da toptancı stoklarında bulunmaması hâlinde, eczacı eşdeğer preparatı doğrudan kendi stokundan verebilecek. Bu esneklik, tedaviye başlamanın gecikmesini önleyecek ve hastaların ilaca daha hızlı ulaşmasını sağlayacak. Amaç, tedarik aksamaları nedeniyle oluşan beklemeleri en aza indirerek hasta memnuniyetini artırmak.

Siyasî değerlendirmeler ve hedef

Bakanlık, ülke çapındaki eczane ağını koruma ve güçlendirme iradesini vurguluyor. SPD sağlık politikacısı Christos Pantazis de taslağı olumlu karşıladı ve “Eczane reformu, yerinde ilaç tedarikini kalıcı biçimde güvenceye alan, gecikmiş ama önemli bir adımdır.” değerlendirmesini yaptı. Reformun, eczaneleri koruyucu sağlık hizmetlerinin ilk temas noktası hâline getirerek sağlık sisteminin genel yükünü azaltması bekleniyor.