Almanya'da bu hafta neler yaşandı?

Federal İş Ajansı’nın (BA) verilerine göre vatandaşlık geliri (Bürgergeld) giderleri 2025’in ilk yarısında 23,55 milyar avroya yükseldi. Bu, 2024’ün ikinci yarısına göre 240 milyon avro artış anlamına geliyor. Hükûmetin 2026 için öngördüğü 86 milyon avroluk tasarruf hedefinin neredeyse üç katı olan bu artış, sosyal yardım sistemindeki mali baskıyı gözler önüne serdi.

Hartz IV dönemine kıyasla harcamalar yüzde 22 arttı. Uzmanlar, eğilimin kalıcı hâle geldiğini ve bütçede yapısal düzenleme ihtiyacının kaçınılmaz olduğunu belirtiyor.

Merz’in “şehir manzarası” sözü protestolara yol açtı

Başbakan ve CDU Genel Başkanı Friedrich Merz’in göçü “şehir manzarasında sorun” olarak nitelemesi ülke çapında tepkilere yol açtı. Berlin ve Kiel’de binlerce kişi “Wir sind das Stadtbild” (Şehir manzarası biziz) sloganlarıyla sokaklara çıktı. Merz, “Sözümün arkasındayım” diyerek geri adım atmazken, ardından “göç Almanya için vazgeçilmez” ifadesiyle açıklamasını yumuşattı.

Tartışma, CDU’nun AfD’ye karşı mesafe politikasını yeniden gündeme taşıdı. Merz, AfD ile işbirliği ihtimalini “yanlış bir anlatı” olarak nitelendirirken, partinin “brandmauer” (güvenlik duvarı) çizgisini koruyacağını söyledi.

AfD’den Trump’a fahri vatandaşlık önerisi

AfD, ABD Başkanı Donald Trump’a büyükbabasının doğduğu Kallstadt’ın bağlı bulunduğu Bad Dürkheim ilçesinde “fahri vatandaşlık” verilmesini önerdi. Gerekçe olarak Trump’ın Gazze Savaşı’nda sükûneti sağlaması ve sekiz Alman rehinenin serbest bırakılmasına katkısı gösterildi. CDU’lu yerel yönetici Hans-Ulrich Ihlenfeld önerinin destek bulmasının “beklenmediğini” belirtti. Oylama 29 Ekim’de yapılacak.

Uyuşturucu politikası tartışması: Streeck’ten uyarılar

Federal hükûmetin uyuşturucu sorumlusu Hendrik Streeck (CDU), kenevir yasasının yeniden sıkılaştırılmasını talep etti. Streeck, tıbbî kenevirin yalnızca damla veya kapsül olarak verilmesini, sigara şeklinde kullanımın yasaklanmasını istedi. Ayrıca ABD Başkanı Trump’ın Latin Amerika’daki operasyonlarının kartelleri Avrupa’ya yöneltebileceğini belirterek “Kokain ucuzluyor, erişim ve risk artıyor” dedi. Gençler arasında uyuşturucuya bağlı ölümlerde yüzde 14’lük artışın “açık bir uyarı sinyali” olduğunu söyledi.

Askerlik reformu ve tatbikat kazası

Savunma Bakanı Boris Pistorius’un hazırladığı “Askerlik Hizmetinin Modernizasyonu” yasası Meclis’te görüşülmeye başlandı. Plan, erkekler için zorunlu “hazırlık beyanı” içerirken, hizmet gönüllülük esasına dayanıyor. SPD gönüllü modeli savunuyor, CDU/CSU ise “Danimarka tipi kura sistemi” istiyor. Pistorius, yeni modelin “Rusya’ya caydırıcılık mesajı” vereceğini söyledi.

Aynı hafta Bavyera’da ordunun “Marshal Power” tatbikatı sırasında polisle asker arasında iletişim kazası yaşandı. Polis, tatbikatı gerçek sanarak ateş açtı; bir asker hafif yaralandı. Olay “felaket bir iletişim hatası” olarak nitelendirildi.

Sınır dışılar arttı, en çok Türkiye’ye

Ocak–eylül döneminde Almanya’dan 17 bin 651 kişi sınır dışı edildi. Bu, geçen yılın aynı dönemine göre beşte birlik bir artış anlamına geliyor. En fazla sınır dışı Türkiye’ye (1.614 kişi) ve Gürcistan’a (1.379 kişi) yapıldı. Geri gönderilenlerin beşte biri çocuk veya genç.

İçişleri Bakanı Alexander Dobrindt, suç işlemiş Afgan vatandaşlarının ülkelerine gönderilmesi için Taliban’la yürütülen görüşmelerin “tamamlanmaya yakın” olduğunu açıkladı. Taliban’la temas tartışma yaratıyor; Berlin yönetimi İslamcılarla diplomatik ilişki kurmadığını vurguladı.

Başörtüsü kararı: Fahrî yargıç görevden alındı

Aşağı Saksonya’daki Braunschweig Eyalet Yüksek Mahkemesi, duruşmada başörtüsü takmayı reddeden bir fahrî yargıcı görevden aldı. Mahkeme, yasağın amacının “yargının tarafsızlığına duyulan güveni korumak” olduğunu belirtti. Benzer bir dava, Kuzey Ren-Vestfalya’da 2024’ten beri Anayasa Mahkemesi’nde bekliyor.

Fahrî yargıçlar, hukuk eğitimi olmayan ve toplumdan seçilen gönüllü kişilerden oluşuyor; profesyonel yargıçlarla eşit oy hakkına sahipler.

Almanya–Çin hattında diplomatik gerilim

Dışişleri Bakanı Johann Wadephul’un Pekin ziyareti son anda ertelendi. Çin, yalnızca Dışişleri Bakanı Wang Yi ile görüşmeye onay verdi; diğer temaslar reddedildi. Berlin, ertelemenin “üzücü” olduğunu belirtti ve ekonomik çeşitlendirme hedefleri doğrultusunda diyaloğun süreceğini açıkladı.

Gerilim, Tayvan meselesi ve Çin’in nadir element ihracatına getirdiği kısıtlamalar nedeniyle derinleşiyor. Wadephul, Çin’i “statükoyu tek taraflı değiştirme girişimleri” konusunda uyarmıştı.

ABD üslerinde maaş krizi: Berlin devreye girdi

ABD’de hükûmetin kapanması nedeniyle Almanya’daki ABD üslerinde çalışan yaklaşık 11 bin yerel personelin maaşları ödenemeyince, Federal Maliye Bakanlığı devreye girdi. Bakanlık, ekim maaşlarını Berlin’in karşılayacağını açıkladı. Adım, “ABD askerî personeli ve sivil çalışanlarla dayanışma” olarak tanımlandı. Kriz çözülene kadar ödemeler Almanya tarafından yapılacak.

E. coli salgını: iki ölüm, 183 vaka

Robert Koch Enstitüsü (RKI), E. coli (STEC) salgınında biri çocuk iki kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. 22 Ekim itibarıyla 183 vaka kesinleşti, 168 şüpheli dosya inceleniyor. RKI, özellikle 10 yaş altındaki çocukların risk altında olduğunu belirterek “şüpheli belirtilerde derhâl hekim başvurusu” uyarısı yaptı.

Kış lastiği kuralı yeniden devrede

Kış şartlarında yalnızca “Alpine” sembollü kış ya da dört mevsim lastikler yasal kabul ediliyor; eski “M+S” işareti artık yeterli değil. Uygunsuz lastikle trafiğe çıkan sürücülere 60 ila 120 avro arasında ceza uygulanıyor. Kış lastiği kullanılmaması, sigorta açısından “ağır ihmal” sayılabiliyor ve hasar ödemesinin reddine yol açabiliyor. Uzmanlar, diş derinliği 4 milimetrenin altına düşmeden lastiklerin değiştirilmesini öneriyor.

“Das crazy”: Gençlerin sözcük tercihi

Frankfurt Kitap Fuarı’nda bu yılın “Gençlik Sözcüğü” açıklandı: “das crazy”. 11–20 yaş arası yaklaşık iki milyon gencin oy kullandığı oylamada ifade yüzde 35,7 ile birinci oldu. “Das crazy”, “Das ist verrückt” yerine kullanılan sade bir kalıp olarak öne çıkıyor.

Uzmanlar, seçimin İngilizcenin genç Almancası üzerindeki etkisini ve dijital kültürün dile yön verişini gösterdiğini belirtiyor. Geçen yıl “Aura”, ondan önce “goofy” seçilmişti.