‘Rıza’ tanımı netleşiyor: Fransız Senatosu tecavüz yasasını oyluyor

Fransa Senatosu, cinsel suçlarda rızayı merkeze alan yasa tasarısını bugün oyluyor. Metin kabul edilirse, suç tanımlarında rıza kavramının dokunulmazlığı güvence altına alınacak. Alt Meclis’te geçen hafta kabul edilen tasarı Senato’ya gönderilmişti. Fransa yasayı geçirirse, rızaya dayalı tecavüz yasasını benimseyen Avrupa ülkeleri arasına katılacak.

“Sessizlik rıza değildir”

Tasarı, ‘rızanın’ özgür ve bilgilendirilmiş, spesifik, önceden verilmiş ve geri alınabilir olması gerektiğini vurguluyor ve “Sessizlik veya tepkisizlik rıza sayılmaz” diyor. Metin ayrıca “Cinsel eylem şiddetle, zorlamayla, tehditle ya da beklenmedik anda gerçekleşirse rıza yoktur” diyor. Tasarıyı Meclis’e taşıyan milletvekillerinden Véronique Riotton, AFP’ye “Bu metin, tecavüz kültüründen rıza kültürüne geçişin işareti” dedi.

Hak örgütlerinden destek ve uyarı

Hak savunucuları adımı memnuniyetle karşıladı ancak eşlik eden toplumsal değişim çağrısı yaptı. Uluslararası Af Örgütü Fransa’dan Lola Schulmann, “Bu, diğer Avrupa ülkelerinin izinden giden tarihi bir adım. Ama yalnızca tek bir adım; toplumsal cinsiyet temelli şiddette cezasızlığı bitirmek için hâlâ uzun bir yol var” dedi. Kadın hakları grubu CIDEF, reformun cinsel eğitimle ve adalet–polis birimlerinin eğitimiyle desteklenmesini istedi.

Pelicot davasının sarsıntısı

Gisele Pelicot’nun açtığı ve ülkeyi sarsan davanın ardından tasarı hız kazandı. Pelicot’nun eşi Dominique Pelicot’nun, on yıl boyunca yabancı erkekleri eve çağırıp eşini ilaçlayarak cinsel saldırıya uğrattığı ortaya çıkmıştı. Toplu tecavüz davasında 51 sanığa toplam 428 yıl hapis verildi; Dominique Pelicot en üst sınırdan 20 yıl aldı. Kimliğini gizlemeyi reddeden Gisele Pelicot, cinsel şiddetle mücadelede cesaret sembolü hâline geldi ve “Mağdurların asla yalnız olmadığını bilmelerini istiyorum. Utanç taraf değiştirmeli” dedi. The Independent, Pelicot’yu 2025’in en etkili kadınları arasında gösterdi.